Uitnodiging: Bezielde Verbinding ritueel 6 januari 2023
De internationale heidense gebedskring Vlam voor Vrede geeft gaarne gehoor aan een oproep tot samenwerking voor de verandering van levensstijl van een groot gedeelte van de mensheid die zo verwoestend is voor de aarde en daarmee voor al het leven. Daar staan we volledig achter en sluiten wij ons graag bij aan. Reden onze waardering uit te spreken voor de Deense Rune Hjarnø Rasmusse en Amerikaanse Jósúa Hróðgeir Rood voor hun oproep. Beide mannen staan aan de wieg van Year of Aun, de herleving van een achtjarige cyclus bekend uit Scandinavische bronnen van samenkomsten bij heilige krachtplaatsen.
Echter vanuit een magische en animistische zienswijze willen we als de Vlam voor Vrede een oude Zweedse koning, die bovendien in zijn dagen een schoft was, niet eren door zijn naam te gebruiken. We kijken liever naar jongen mensen van nu die ons tot voorbeeld kunnen zijn. Hoe krachtig zou het zijn om jonge klimaatactivisten eer te bewijzen en 2023 Jaar van Greta Thunberg of Jaar van Lesein Mutunkei of Jaar van Aditya Mukarji te noemen.
Daarnaast zijn wij van mening dat we als mens niet aun zijn, maar dat we ons zo gedragen. Noemen we onszelf consumenten of in dit geval aun (vrij vertaald naarlingen) en stellen we daarmee dit te zijn, is het dan vreemd dat we er naar handelen? Volgens ons is het zinvoller onszelf als mens te zien: een van de ontelbare soorten die leven op deze planeet.
Taal kan een krachtig hulpmiddel zijn om patronen te doorbreken. Reden om van bezielde verbinding te spreken en het jaar 2023 te zien als eerste van een cyclus van acht jaar waarin we ons toewijden om ons nader te verdiepen in wat het betekent om respectvol met de aarde om te gaan en dit ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Werken aan (verder) herstel van onze verbinding met de aarde, ons schadelijke gedrag als mens erkennen voor de planeet en alle levende wezens en samen verder werken aan de veranderingen die zo hard nodig zijn.
Te beginnen met te erkennen wat er speelt en onszelf en elkaar op deze wijze een spiegel voor te houden, daar kunnen we ons volledig in vinden:
– We erkennen als mensen, voornamelijk witte mensen, onze vergaande kwalijke invloed op de aarde en al het leven op aarde te hebben door onze manier van leven.
– We erkennen de gruwel van het koloniale verleden en institutioneel racisme en de schadelijke invloed ervan voor zwarte mensen en mensen van kleur in het heden.
– We erkennen dat we nog tot op de dag van vandaag de rechten van inheemse bevolkingsgroepen overal ter wereld schenden.
– We erkennen dat we ons gedragen als consumenten en veel te veel consumeren van een eindige aarde.
– We erkennen hoe de dieren die ons tot voedsel dienen worden mishandelt en lijden door ons toedoen.
– We erkennen verbondenheid met de aarde, mensen en andere levende wezens te zijn verloren en ons overgeleverd te hebben aan giftige systemen, waaronder kapitalisme en internet met diens algoritmes.
– We erkennen de slechts denkbare voorouders te zijn.
– We erkennen dat we kunnen veranderen en keuzes maken die een bevorderlijke uitwerking hebben op de aarde en op elkaar.
Web van leven
Het web van leven schenkt ons een diepe onderlinge verbondenheid. Dingen komen en gaan, maar zouden dit zonder elkaar niet kunnen. Als mensen maken we deel uit van het grotere geheel: de gemeenschap aarde. De Zuid-Afrikaanse Ubuntu filosofie verwoord dit met ‘Ik ben, want wij zijn’. Een paar woorden die laten zien dat we als mensen niet zonder elkaar kunnen. Voor ons behelst het ook al het andere leven waar we samen de aarde mee delen. Met de aarde of Moeder Aarde doelen we op de gemeenschap aarde. De planeet die bestaat uit al het leven dat in, op en om haar leeft.
Dit betekent dat ook onze heidense/paganistische gemeenschappen niet op zichzelf staan, maar zijn verbonden met een groter geheel, waaronder de zichtbare en onzichtbare wereld(en) om ons heen. Inheemse bevolkingsgroepen van Schildpad Eiland (USA) spreken van ‘al onze relaties’ waarmee wordt verwezen naar dieren, bomen, planten, meren, rivieren, stenen enzovoorts die allemaal deel uitmaken van onze gemeenschappen. Feitelijk moeten we dit anders verwoorden. Het is hoog tijd dat we ophouden met alleen maar vanuit de mens te denken: alle mensen maken deel uit van hun gemeenschap, van de natuur. Juist het stoepplantje wat dapper tussen de woestijn van steen en beton in een stad groeit verdient ons respect en aandacht.
Alle levende wezens zijn ge- en verbonden door het lot. Een kracht die verplicht, bindt en begrenst, onverbiddelijk en onontkoombaar is. Werkelijk alle levende wezens: planten, bomen, dieren, mensen, goden, geesten en wat dies meer zij. We dragen allemaal verantwoordelijkheid voor elkaar. Ons doen en laten is van invloed op elkaar als mensen en op de aarde. Gooi een steentje in het water en het veroorzaakt opspattend water waar het valt en een kring van golven die kleiner wordend rimpelen tot het water weer glad is. De mate van invloed en hoe ver die strekt is vaak lastig te voorspellen en dat geldt zowel in het groot als in het klein.
Animisme
Animisme is de zienswijze dat de wereld om ons heen bezield is en alles in relatie staat tot elkaar. Het woord is te herleiden naar het Latijnse anima met als betekenis ‘ziel’, ‘geest’, ‘leven’, ‘adem’, ‘levensbeginsel’. Animisme is het toekennen van gevoel en bewustzijn aan mensen, dieren, planten, bomen, stenen, natuurverschijnselen en -krachten, landschappen en de aarde zelf. Daarnaast kunnen ook voorwerpen bezield zijn of raken. Bezielde levensvormen, krachten en voorwerpen kunnen met elkaar communiceren. Deze manier van denken brengt met zich mee om op een respectvolle manier met al het leven om te gaan en er rekening mee te houden, omdat we middels het eerder genoemde web van leven met elkaar verbonden zijn en elkaar nodig hebben.
Voor een groot gedeelte van de mensheid is de band met de aarde en daarmee de band met vele andere levende wezens sleets geraakt of zelfs verdwenen. Door de westerse manier van leven is dit helaas een al eeuwen gaande langzame ontwikkeling. We kunnen allemaal zien en ervaren waartoe bepaalde ideologieën, zoals kapitalisme en neo-liberalisme geleid hebben: een bedreiging voor de aarde en in veel grotere mate een bedreiging voor ons eigen voortbestaan.
Als mens kunnen we slechts vooruit. Wel kunnen we omkijken naar het verleden om te leren hoe dingen zijn ontstaan, zich ontwikkeld hebben, zien wat we verloren zijn, luisteren naar wat wijs en nog steeds waardevol is.
We kunnen we ons herverbinden met wortels. Daarbij is het echter noodzakelijk dat we beseffen ons niet met zomaar alle wortels te willen verbinden. De geschiedenis van de mensheid kent hele sterke, vruchtbare wortels, maar ook door en door verrotte, helaas nog altijd levensvatbare wortels zoals de huidige tijd laat zien.
Veel wortels zijn te vinden in vruchtbare, scheppende duisternis, een broedplaats voor creativiteit. Immers daar, in het donker, kiemt nieuw leven dat zich een weg naar het licht zoekt en zo licht, schemer en duisternis verbindt. Welke uitlopers van oude wortels laten we groeien en verzorgen we met het welzijn van de aarde en de komende generaties in gedachten?
Van kortetermijn- naar langetermijndenken
Gangbare verhalen over de menselijke geschiedenis die soms al honderden jaren de ronde doen en ons denken en handelen mede bepalen zijn vaak onjuist. Goede kennis van het verleden is heel belangrijk om inzicht te krijgen in het heden en om te kunnen nadenken over de toekomst. Net als er bewust van zijn in welke mythes we geloven en naar welke verhalen we luisteren. Een vraag die we onszelf moeten stellen is: hoe willen we de aarde nalaten aan onze nakomelingen? Onleefbaar of leefbaar?
‘Grootschalige menselijke samenwerking is gebaseerd op mythen, dus de manier waarop mensen samenwerken kan veranderd worden door aanpassingen in de mythen, dus door een ander verhaal te vertellen’.
Noah Yuval Harari, Israëlisch historicus, filosoof en schrijver, 2014
‘Wat zou er gebeuren als we ophouden met onszelf een verhaal te vertellen over een val uit een idyllische gelijkheidstoestand, en ons in plaats daarvan gaan afvragen hoe we klem zijn komen te zitten in zulke strakke conceptuele kluisters dat het voor ons onvoorstelbaar is dat onszelf opnieuw zouden kunnen uitvinden’.
David Graeber, Amerikaans antropoloog en anarchistisch activist, David Wengrow, Engels archeoloog, 2022
‘… het besef dat ons vergankelijke bestaan in het niet valt bij de immense tijdspanne van de kosmische geschiedenis, zodat we onze geest vrijmaken om ver in het verleden én voorbij ons eigen leven in een verre toekomst te kijken.’
Roman Krznaric, van geboorte Australische publieksfilosoof, 2021
‘Verandering komt alleen als je het oude verhaal vervangt door iets nieuws. Als we het juiste verhaal ontwikkelen, en leren hoe dat te vertellen, zal dat een aanstekelijke uitwerking hebben op mensen van alle politieke voorkeuren.’
George Monbiot, Engelse bioloog, schrijver en activist, 2018
De Vlam voor Vrede nodigt je uit om samen een verhaal te vertellen tijdens de volle maan van 6 januari 2023:
Wij weven een wereld wijd web,
Kleurig, levendig en krachtig,
Vredelievend, veilig en vol vertrouwen.
Wij vertellen onze verhalen over toekomstige tijden.
Moge het harten en geesten openen van vele mensen.
Moge het bruggen bouwen tussen volkeren.
Samen luisteren we naar ieders stem.
Samen laten we mededogen, vriendelijkheid,
creativiteit, vrijgevigheid, speelsheid
en saamhorigheid blijvend bloeien.
Samen maken we ons sterk
voor een rechtvaardig beleid
voor de aarde en alle levende wezens:
Klimaatrechtvaardigheid!
Sociale rechtvaardigheid!
Intergenerationele rechtvaardigheid!
Met elke ademtocht hernieuwen
we de band met al wat leeft.
Moge ons denken en doen
een liefdevolle bijdrage leveren
voor de aarde en alle levende wezens.
Moge ons denken en doen
een liefdevolle bijdrage leveren
voor komende kinderen en kindskinderen.
Bronnen
Graeber, David en Wengrow, David- Het begin van alles, een nieuwe geschiedenis van de mensheid – Maven Publishing, Amsterdam, 2022
Harari, Yuval Noah – Sapiens, een kleine geschiedenis van de mensheid – Thomas Rap, E-boek, Heruitgave 2014
Krznaric, Roman – De goede voorouder, langetermijndenken voor een kortetermijn wereld – Uitgever Ten Have, Utrecht 2021
Monbiot, George – Uit de puinhopen, een nieuwe politiek in tijd van crisis – Lemniscaat, Rotterdam 2018