Runen

© Frigga Asraaf 2006

Runen zijn oude tekens die weer tot de verbeelding van mensen spreken. Ze stammen uit de tijd van germaanse volkeren, maar over hun oorsprong zijn de dames en de heren wetenschappers het nog steeds niet eens. Een ander punt waar voorgenoemden over van mening verschillen is of de tekens alleen dienden om te schrijven of ook voor toverij werden toegepast. Van het laatste gaan mensen die runen aanwenden voor waarzeggerij en toverij natuurlijk wel uit. Het woord rune betekent ‘geheim’, ‘gefluister’. Degene die met runen werken, ontdekken dat de runen hun geheimen prijs geven, soms fluisterend, soms brullend.

De drie bekendste runenreeksen worden de Algemene Germaanse Futhark, De Jongere Futhorc en de Angel-Saksische Futhorc genoemd. De eerst genoemde reeks bestaat uit vierentwintig runen, de Jongere Futhorc telt zestien tekens en de Angel-Saksische Futhorc wordt gevormd door drieëndertig runen. Er zijn nog meer reeksen en variaties daarop, maar het valt buiten het bestek van dit artikel daar verder op in te gaan. Op deze webstek is een opsomming van runenvondsten in het zuiden van Denemarken en uit Duitsland te vinden. Verder verwijs ik naar de webstek van Arild Hauge waar van alles over runenreeksen en runeninscripties te vinden is, met name uit Scandinavië.

Ook in Nederland, voornamelijk in Friesland zijn voorwerpen gevonden waar runen ingekerfd zijn. Tien jaar geleden is er in Kapel-Avezaath bij Tiel nog een zilveren beslag aangetroffen met daarin een runeninscriptie. Deze was van een zwaard-schede die uit het einde van de vierde of het begin van de vijfde eeuw n.o.j. stamt.

Genoeg over de geschiedenis en de archeologie, alhoewel daar nog veel boeiends over te vertellen valt. In de Lied Edda wordt in verschillende liederen melding gemaakt van runen. Bijvoorbeeld hoe Wodan de runen ontdekte en dat Heimdal mensen over runen onderwees. Het laatste gedeelte van de Hávamal, Het lied van de Hoge, bevat toverspreuken en in één van de heldenliederen, de Sigrdrífumál, spreekt Sigdrifa tegen Sigurd over de runen en maant hem dat hij onder andere zege-runen, spreekrunen en verstandrunen moet kennen. Een andere schriftelijke bron waaruit naar voren komt dat runen tovertekens zijn, zijn de ijslandse saga’s. In bijvoorbeeld Egil’s saga zijn het zowel Egil zelf als Gunhild die de runen voor toverij aanwenden.

Alweer enige tientallen jaren zijn er mensen die onderzoek doen naar de runen als tovertekens en waarbij en hoe ze toegepast kunnen worden. Overgeleverde runengedichten zijn onder andere een bron die inzicht geven in de betekenis van elke runen. Ze staan voor veel meer dan alleen een letter en een letterlijke vertaling. Door middel van deze tekens kunnen bepaalde krachten opgeroepen, toegepast en gericht worden.

Oudere Futhark

Wie zich in runen wil verdiepen als tovertekens en zich het werken met runen eigen wil maken, raad ik aan eenvoudig te beginnen en een futhark te kiezen. De namen van de betreffende runenreeks uit het hoofd te leren in de juiste volgorde, samen met de letterwaarde en een paar steekwoorden. Verder kan je bijvoorbeeld regelmatig een runencirkel trekken door middel van het zingen van de naam van elke runen te beginnen bij de fehu en eindigend bij de dagaz. Je begint hierbij in het noorden en draait met de klok mee. Teken de runen in de lucht, of zie de vorm voor je op een kleine afstand. Zing de naam van een rune een tijdje achter elkaar en laat zo de kracht van de runen en alles waar de rune voor staat op je inwerken. Een kleine waarschuwing is wel op zijn plaats. De runen zijn krachtige tekens en het aanwenden van de krachten waar de runen voor staan kan van invloed zijn. Blijf dus altijd nadenken bij wat je doet en wat je ervaart. Verder raad ik mensen aan die zich willen verdiepen in de runen verscheidene boeken te lezen van mensen die hun ervaringen op schrift hebben gesteld.